Unha novela traducida e outra escrita en galego

Como lágrimas na chuvia de Jordi Sierra i Fabra foi premio Lazarillo 2019 e aparece publicada por Galaxia en tradución de Xesús Domínguez Dono.

Da presentación editorial:"Grace é unha adolescente que coida da tumba do seu pai, Leo Calvert, unha lenda da música falecido nun estraño accidente uns anos antes, e á que acoden en peregrinación fans de todo tipo. Un deles, Norman, crúzase no camiño da moza e desata nela un remuíño de preguntas sen resposta ao redor da morte do pai e das cancións que deixou gravadas, gardadas no soto da súa casa, e que a súa nai, Rebecca, se nega a publicar. Pero a solución a estes enigmas tena unha única e insospeitada persoa.(...) A través dunha linguaxe moi próxima á mocidade, e coa outra paixón do autor como marco, a música, retrata o fracaso, o éxito, a traizón, a fama e a amizade; en definitiva, a condición humana"

A cita que dá comezo á novela:"Vin cousas que non creriades. Atacar noves en chamas máis alá de Orión, cin raios C brillar na escuridade, preto da porta de Tannhauser. Todos estes momentos perderanse no tempo, como lñagrimas na chuvia. É hora de morrer." (Blade Runner). 

Dubidas acerca do dereito ou non a facer público ou ocultar a obra do músico morto por parte da familia e dos siareiros, acerca da causa dunha morteen accidente, quen trae ao outro a estar contigo, a razón pola que rematan as relacións, os intereses económicos coqueteando coas relacións de amizade, as drogas e o alcohol como vía de escape a unha violencia extrema, a arte e as súas inseguridades, a familia e o éxito... e no medio de todo isto, unha escena chea de meirande violencia resolta por quen menos esperammos.

Unha boa novela, que camiña soa dende o primeiro parágrafo e construída cos fíos da narración xuvenil.  

A gruta  da torre de Lois Pérez acadou o premio Agustín Fernández Paz pola igualdade. Está publicada por Xerais e da presentación editorial: "Rematado o curso, Lois viaxa coa súa familia a pasar outro verán en Ribadeo. Quique, Greta e o resto da cuadrilla agardan por el, e ese ano hai tamén unha nena nova. Non a coñece, mais morre por falar con ela... Na vella biblioteca da Torre dos Moreno, Quique encontra un libro e, no interior, un misterioso documento que fala dun pasadizo. Onde estará? Deciden que teñen que atopalo. A investigación vese sacudida pola aparición dunha foca, Cuquita, e tamén por uns estraños sucesos no faro da Illa Pancha. Quen os persegue? Por que un home lles amosou unha pistola? Quirina e Estrela tamén procuran a resposta. Namentres, Marquiños escoitou a voz de seu pai no mar... Unha aventura trepidante, atravesada pola forza da amizade, os primeiros amores e o valor dos libros, no Ribadeo de 1990." Os primeiros namoros, a aventura na que se mestura o perigo porque o mundo da corrupción irrumpe (ex policía e narcos, fareiro vendido, planadoras...), o racismo (xitana e moreno), a escritora coa súa carga cultural e de memoria, a defensa da lectura, a lembranza da represión do 36 para diante, ecoloxía con esa foca que lle transmite unha ensinanza (Non perdas a túa luz, poñerante en situacións complicadas unha e outra vez. A ti e a todos. Pero debedes conservar o voso lume, por pequeno que sexa)...

Un bocado:"descubrira que existían dúas vidas. E existían dúas vidas porque existían dous mundos, feitos de mundos moito máis pequenos, inmensos e marabillosos ao mesmo tempo (...) unha era a vida normal, aque se vía, respiraba e sentía no día  día -as persoas, os lugares, os traballos e as rutinas que poboaban de obrigas e de horarios a pequena existencia- e outra era a que estaba alí dentro, en silencio, na biblioteca: mundos e vidas que agardaban a ser vividas (...) fora descubrindo que un fío de luz se coara aos poucos no seu pensamento, inzando de claridade os confíns máis remotos. Nada do que acontecía en ningún deses libros era escravo desoutra vida "real". En cada libroo que acontecía abondaba por si mesmo e no respondía a máis regras ca ás daquel mundo oculto. (...) Por eses mundos aprendera que o máis importante eraa valentía e a amizade; a lealdade aos amigos, o amor pola vida e polas demais persoas. Non renderse nunca e pelexar unha e outra vez contra "os malos". E aprender a distinguilos, poisos libros amosaban tamén os lados escuros do mundo real,  súa dobre cara. Así fora como aprendera a fundir realidade e fantasía na súa vida, facendo que o mundo reale o undo en que vivía se parecesen o máis posible aoundo dos libros e das hsitorias. (...) Os libros están entre eses dous mundos. Son portas. Se os miramos pechados, estamos vendo o lugar que ocupan neste mundo noso, o real. Pero se os abrimos, estamos estamos mirando o seu reverso, o mundo deles. Un mundo non tan real, pero só aparentemente. Ou non son reais o medo, a excitación, o temor, a angustia que destilan certas palabras se se len colocadas na orde axeitada? E o que acontece ou se conta nos libros infflúe enormenmente no que sucede no mundo real. Agora ben, só lles cambian a vida a quen os abren. A ninguén máis.(...)No fondo, a chave de todo son as palabras. Con elas cobraba forma e podía quedar na memoria todo o que nos rodeaba, o visible e o invisible" 

En relación á memoria histórica pódense recoller algúns fragmentos e un par de cartas que a nai lles deixa escritas: "Gardara para sempre na súa memoria o so dos disparos, os berros e os choros, as carreiras e as fuxidas, as desaparicions e os encontros furtivos no monte, os anos da posguerra e as estreiteces". As cartas que a nai escribe para deixarlles de forma que as xeracións futuras podan saber o que pasou."

O camiño urbano. Natureza no km. cero

El Patito editorial publica tamén libros semellantes a cadernos de campo, libros artísticos pois son de ilustradores, produtos derivados dos encontros de Compostela ilustrada. 

Neste caso, catro mulleres participan nunha publicación que ten algo de libro de postais da Compostela na que derivan diferentes camiños. 

Trátase de O camiño urbano. Natureza no km. cero no que xuntan natureza na capital de Galicia e mulleres que a representan, con guión e debuxos de Celia Burgos, Maru Godas, Ana Luisa Frazao, Nanda Cabaleiro.

"Nós estamos aquí. Apuntamentos para vivirmos no planeta Terra" de Oliver Jeffers

Nós estamos aquí. Apuntamentos para vivirmos no planeta Terra de Oliver Jeffers, publicado por patasdepeixe.

Así o presenta a editora: "Oliver Jeffers escribiu este libro para o seu fillo Harland antes de que nacera.
Sentiu a necesidade de escribirlle unha guía sobre o que había atopar no mundo nada máis chegar a el. É unha guía que nos leva desde o máis afastado, o espazo e os planetas, ata o máis íntimo, os afectos, pasando polos mares, paisaxes, corpos e demais fundamentos da vida. Debuxado e escrito co humor e beleza que caracteriza a Jeffers, este libro fainos reflexionar sobre as esencias da vida, e a importancia de coidarmos o planeta para podermos coidar entre nós. É unha lectura divertida, fermosa e fundamental
que non debe faltar en ningún fogar." Dende a mesma cuberta se nos presenta o planeta e se explica onde estamos e onde non. Nas gardas, sobre un fondo azulde firmamento na noite explícase, por medio das estrelas, como podes facer para atopar o teu camiño cando te perdas (no hemisferio norte e no hemisferio sur, pois para todos vale).

Lede o ton:

Nós estamos aquí (sinala no mapa celeste cunha flecha). A ver... Ola! Benvido a este planeta. Chamámolo Terra. É o gran globo queflota no espazo onde vivimos. Que ben que nos atopaches! Porque o espazo é moi grande. Hai moito que ver e facer aquí, na Terra, así que, para comezar, imos dar unha voltiña. O planeta consta basicamente de dúas partes: terra (rocha e solo) e mar (auga). Imos comezar primeiro pola terra. É onde estamos pisando agora mesmo. Da terra sabemos un montón (e vainos ensinando dende os volcáns ás lagoas). Despois está o mar, que está cheo de cousas marabillosas. Do mar sabemos un pouquiño, pero xa falaremos máis do tema cando aprendas a nadar.  (un buzo, os galeóns afundidos e todo tipo de animais mariños, icebergs). Tamén está o ceo. Máis aquí a cousa xa che é algo máis complicada... moi ben, seguimos loguiño. No noso planeta hai xente. Unha xente é unha persoa. Ti es unha persoa. Tes un corpo. Vóidao ben, porque a maioría das partes non volven medrar. As cousas máis importantes que temos que lembrar as persoas son: comer, beber e estarmos quentiñas. A xente vén en moitas formas, tamaños e cores. Pode que o nosos aspecto sexa diferentes, nos comportemos de xeito diferentee soemos diferente... mais non te enganes, todos somos persoas. Tamén hai animais. E aínda veñen en maís formas, tamaños e cores. Non saben falar, pero iso non é motivo para non sermos bos con eles (e di un loriño pequerricho nunha esquina "eu si que sei"). Pode que ti tampouco saibas falar aínda , malia que teñas a cabeza chea de preguntas. Non teñas présa, has aprender a ausar as palabras ao seu tempo. Polo xeral, a cousa vai así: ando hai sol, é de día e facemos cousas. O resto do tempo é de noite, cando está escuro (de non ser pola lúa) e durmimos. äs veces as cousas poden ir amodiño aquí na Terra (paisaxe rural) pero as máis das veces van rápido, así que aproveita ben o tempo. Pasará antes de que te decates. malia o que avanzamos, aínda non o demos entendido todo, así que che quedas oito para faceres ti. Hai moitas cousas que descubrirás por ti mesmo. Só unha cousa: non esquezas deixar apuntamentos para os demais. Parece grande a Terra pero soos moitos os que estamos aquí (7,327,450,667 e subindo). Así que sé bo e xeneroso. Hai abondo para todos. Pois así, este éche o planeta Terra. Asegúrate de coidares ben del, porque é todo o que temos. E se precisas saber algo máis... ti pregunta. Non che vou andar lonxe. E se non estou... sempre lle podes preguntar a outra persoa. Na Terra nunca estarás só" (e tedes que ver que xente lle presenta, case en fila para que poda preguntar: buzos, apicultores, monxas, xentes de todos os continentes, gordos e flacos, con paraugas e sombreiros...)

De seu pai recolle unha frase: Só precisas tres palabras para vivir, fillo: respecto, consideración e tolerancia." Así se entende... non é?

Libro ganador do Premio Asubío. Infancia e Mocidade pola inclusión.

Palabras de pedra é o libro ganador do "Premio Asubío. Infancia e Mocidade pola inclusión". 

O premio de novela Fundación María José Jove (FMJJ) Infancia e Mocidade pola Inclusión é unha iniciativa de carácter bienal da FMJJ e de Hércules de Edicións que conta coa colaboración da Secretaría Xeral de Política Lingüística e que ten como obxectivos promover o fomento e a creación de obras literarias que aborden o tema da infancia e da mocidade en risco de exclusión social e que favorezan o coñecemento sobre este tema, nomeadamente entre a xente nova.

Así se presenta: "Palabras de pedra é a historia dunha decisión. O protagonista, un home con autismo de alto rendemento, decide realizar unha viaxe acompañado do seu fillo Guille —moito máis afectado—, o que suporá para el ter que tomar decisións en solitario, renunciando á seguridade de todos aqueles que sempre estiveran pendentes del (pais, irmáns, nai do neno e exmuller). A odisea que nos propón Palabras de pedra non é a viaxe en si, senón todas as vicisitudes que o personaxe principal debe sortear ata que chega o momento mesmo de atoparse fronte a ese mar (océano Atlántico) co seu fillo.

O relato está narrado en primeira persoa, o que obriga o lector a mirar tanto o contorno coma o resto de personaxes a través da pupila dun home con autismo, con todo o que iso supón: literalidade na linguaxe, problemas de socialización ou nivel baixo de empatía. Ao mesmo tempo, invítao a entender que o mundo pode ser visto e vivido doutras maneiras igualmente enriquecedoras.

Palabras de pedra pretende visibilizar a realidade de todas as persoas con Trastorno do Espectro Autista (TEA) e das súas familias, nun mundo que non está deseñado para elas e ao cal deben adaptarse, ás veces dende a soidade máis absoluta e a pesar da incomprensión e mesmo do rexeitamento.

Trátase dunha novela acerca do autocoñecemento, da asunción das propias limitacións e de como é posible aceptar o risco que supón atreverse, a pesar delas, a soñar".

Unha boa novela, da que aprenderemos todo tipo de lectorado. A tradución é de María Fe Gonzñadez Fernández e aparece publicada dentro da colección sen fronteiras. A ilustración da cuberta de Marcos Viso. O seu autor Ginés Cruz. Cruz xa publicou anteriormente Rosas negras.

Dende o punto de vista dunha árbore

O outeiro do amieiro de Anjel Lertxundi, traducido por María Ramos Salgado e publicado en Costa Oeste de Galaxia.

Preséntase así: "O protagonista desta novela quere coñecer o mundo, viaxar dun lado cara a outro, gozar das paisaxes e cidades máis fermosas. E non é que sexa moi raro, moitos libros falan disto. Pero o protagonista desta novela non é unha persoa coma ti ou coma min. Non é nin sequera un rato ou un golfiño. Trátase dun amieiro, unha simple árbore. E unha árbore teno moi complicado para ir polo mundo adiante, aínda que sexa o carballo máis ergueito.
Mais a árbore desta novela sempre quixo deixar o lugar onde naceu. Sempre quixo moverse, camiñar dun lado ao outro, coñecer sitios novos.
E, daquela, a natureza ofreceulle unha apaixonante aventura. E aquí a tes, a narración do amieiro que quixo coñecer o mundo e o seu percorrido. Cada páxina é unha porta, e a chave para abrilas todas é a lectura."

É o que ten recibir visitas, apoiado no amieiro un rapaz le en voz alta novelas de aventuras (As aventuras de Tom Sawyer, A illa do tesouro...), unha muller aproveita a súa sombra para cantarlle ao bebé, un namorado grava un corazón con dúas iniciais, a xente fala de cidades afastadas... e a árbore ponse a soñar. Non lle chega co que ve dende a súa atalaia no outeiro. Quere máis. Na súa cabeza están os mares, os mundos das narracións, os afectos das anainas e aínda que non pode facer nada por moverse da terra na que están clavadas as súas raíces ponse feliz cando medran as augas e o levan con elas, daquelas  mostra toda a súa solidariedade salvando a quen pode (sexa animal ou surfista)... tamén el é axudado (as mulleres semellan ser as máis ecoloxistas) a vivir unha nova vida na que seguirá botando de menos navegar polo mar.   

O narrador en terceira persoa está atento aos sentimentos e emocións do amieiro. Cóntao todo para que nos fagamos idea de como o ve a árbore. As augas asolagan o val e as expectativas deseser vexetal as páxinas do libro.

Novela xuvenil sobre meigas

Este é a título: Meigas de Esteban Folgar Brea. A primeira novela deste profesor de Secundaria que está publicada na colección Costa Oeste de Galaxia.

Así se presenta: "Esta é unha novela sobre meigas, pero non son como ti cres. As desta novela non rouban nenos, non invocan diaños, non botan mal de ollo nin lle fan mal á xente… que non o merece. As meigas desta novela viven entre nós, fan grupos de WhatsApp, vixían que ninguén salte unhas normas determinadas e axudan a quen o pida, pero tamén discuten e se enfadan unhas veces, e bailan e van xuntas de festa outras. Nesta novela coñecerás a Xiana, unha rapaza de 16 anos, neta de meiga, que se vai presentar ás probas de selección para tamén se converter en meiga e ocupar un dos postos no aquelarre. Pero xunto a ela hai máis candidatas que queren o mesmo, e só hai dúas prazas!"

En terceira persoa cóntasenos o que sucede cando as meigas se reúnen para cubrir as prazas que lles quedaron libres (han de ser sempre 52) por medio dunha serie de probas a respecto das cales non todas están de acordo. Despois poderán facer o aquelarre.  As diferenzas entre unhas e outras, os lugares e especialidades de cada unha delas, as mestras que preparan ás novas e o traballo en común para enfrontar os problemas que poden xurdir coma ese trasno ou demo que foi invocado e do que semella vai ser moi difícil mandar de novo ao seu lugar. O mundo actual, esa realidade paralela ao que vemos todos os días, o pasado e o presente (ou máis ben a ficción e a actualidade) uníndose e todo sucedendo ao longo e ancho da nosa xeografía que tanto se percorre en coche como en basoira, as novas meigas facéndose amigas a pesar da competitividade e as malas mañas... 

Seguramente nos sentiremos algo máis seguras sabendo que ese cento de meigas andan a ocuparse do noso pequeno mundo!

Clásicos universais en galego

 

Anne, a de Tellas Verdes de L. M. Montgomery, traducido por Moisés Barcia e publicado por Sushi Books. Esta obra fora publicada en 1908

Da presentación editorial: "Matthew e Marilla Cuthbert, irmáns de mediana idade, pretenden adoptar un neno que os axude coa granxa.

Por equivocación reciben a Anne Shirley, unha orfa fraca e rubia de once anos, chea de enerxía e vitalidade, que deixará unha pegada imborrable ó seu redor, grazas á súa vívida imaxinación e constante charla.

Anne, a de Tellas Verdes é un clásico literario do século xx para todas as idades, levado á pantalla en varias ocasións". Anne é maís que iso, é a fantasía en estado puro, a sensibilidade extrema, unha capacidade inmensa para erguerse sobre a realidade e tamén para descubrir o que se agacha detrás de cada unha das personalidades coas que vai atopándose. O muller que a acolle é seca, non quere mostrar os seus sentimentos e trata de impor o principio de realidade na cabeciña da nena, inoculando disciplina no corpo da imaxinación pero acaba sucumbindo aos seus afectos. El, o irmán, xa se entrega no primeiro momento, adora a nena e cre nela para sempre. Os veciños con todas as diferenzas, a amiga que Anne decide vai ser a mellor e para sempre e nunca falla, a vella señora á que divirte... Todo un mosaico de sociedade polo que campea Anne dende ese momento no que entra na comunidade ata que se converte na mestra; unha aventura no que aparece o amor nunha evolución contada marabillosamente. Anne vainos descubrindo unha serie de razóns que agradecemos, por exemplo, cando lle regalan uns caramelos pregunta. "Podo darlle a metade deles a Diana, verdade? Se lle dou a metade a ela, os restantes hanme saber o dobre de ben. É marabilloso pensar que teño algo que regalarlle", "Hai unha morea de Annes diferentes en min", "non é agradable pensar que mañá é un novo día no que aínda non hai erros?", a descuberta das almas xemelas á primeira ou un pouco máis tarde, a súa sinceridade sen voltas... pero tamén vaille poñendo nomes fantásticos aos lugares polos que pasa (Senda dos namorados, Lagoa dos Salgueiros, o Val das Violetas, o Carreiro dos Bidueiros, a Burbulla da Dríade, o Bosque Enmeigado, o Lago das Augas Escintilates

"Marilla notárao e estaba lixeiramente preocupada, posi decatábase de que esa alma impulsiva probablemente soportaría mal os altibaixos da vida, e non entendía que unha capacidade para o deleite igualmente grande podería máis que compensalo" Os fracasos afundíana Anne nos abismos da desesperación e o cumprimento dunha esperanza exaltábaa ata acadar os vertixinosos reinos do deleite. "Hoxe hai algo en min que me fai amar a todo aquel que vexo. Non sería marabilloso que durarapara sempre?" "Pasei unha tarde fascinante. Sinto que non vivín en van" "Se puidese botarlle a culpa a alguén sentiríame moito mellor"    "Eu preferiría parecer ridícula como todo o mundo a ser a única normal e como ten que ser" "Imaxinaba que Deus non tería tempo para preocuparse polo vestido dunha orfa" Alguén dicía que Anne "que falaba sen parar consigo mesma ou coas árbores e as flores, coma unha tola" Ela afirma que "esperar as cousas con impaciencia é a metade do pracer que producen. Quizais non consigas esas cousas, pero nada che pode quitar o pracer que sentiches ó esperalas con impaciencia (...) eu coido que é peor non esperar nada que quedar defraudada" A señoa Linde opina que ""Quen criou nenos sabe que non hai ningún método infalible e rápido que valla para todos. Pero quen non os criou pensa que é tan simple e tan doado como unha refla de tres: pos os tres valores no seu sitio e sáeche o cuarto. Pero os seres de carne e óso non se rexen pola aritmética." Afirma Anne "É moitísio máis doado ser boa se vas á moda" "Diana e eu estamos pensando seriamente en prometernos a unha á outra que non casareos nunca, senón que seremos unhas amables solteironas e viviremos xuntas sempre.Pero Diana non se decidiu porque cre que quizais sería máis nobre casar con algún mozo desenfreado, salvaxe e perverso para reformalo" Anne conprendeu que perdoara e esquecera sen decatarse (...) canto o lamentaba e canto desexaba que naquerla ocasión non se mostrase an orgullosa e repelente". Canadá. Club de debate. "Arranxas un asunto e xorde outro inmediatamente despois. Cando epezas a facerte maior hai moitísimo que matinan¡r e decidir" Os coñecementos novos aparecían "como iuteiros asomando tras o outeiro e os Alpes alzándose sobre os Alpes" Marilla ve que a nena que aprender a querer desaparecera, quería a rapariga tanto como quixera a nena, pero experimentaba unha estraña e triste sesación de perda" Usaba palabras grandilocuentes e falaba moito, de pequena. A señoa Linde di "Se non podes estar alegre, está tan alegre como podas" Odio e competencia con Gilber, atración; de bos inimigos pasan a ser bos amigos. "E non parecen ter fin... En canto cumpres unha ambición ves outra brillando aínda máis alto. É o que fai a vida máis interesante". A vella di "gústame a xente que se fai querer. Afgórrame o esforzo de ter que querela eu." O pracer da loita. O mellor, despois de inentalo e gañar, é intentalo e fracasar" Sente vergoza e remordemento cando pode sentirse feliz despois da perda de Matthew. "Querido e vello mundo, es moi fermoso, e alégrome de estar viva en ti" Remata a obra murmurando Anne "Deus no seu ceo, e todo en paz na terra."

Chámanos a tención descubir que hai unha edición deste libro, unha tradución, tamén en Hércules.